Дэлхий нийтийг гүн цочролд оруулаад байгаа Балбын газар хөдлөлтийн үеэр нас барсан хүмүүсийн тоо өссөөр, мөн нурсан барилгаас амьд үлдсэн хүмүүсийн тоо ч нэг хоёроор нэмэгдэж байгааг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр цацсаар байна.

Харин энэ үед Балбын талаарх сонирхолтой мэдээллийгг уншигч танд хүргэе.

Балбын хойд хэсэг Хималайн өндөр уулсын дагуу амьдардаг хүн амын 70% нь Монгол гаралтай хүмүүс байдаг гэнэ. Үүнд Таманг, Магар, Гурунг, Рай, Линбу, Шерпа гэх монгол гаралтай ястангууд амьдардаг аж.

Балба улс нь Ази тивийн өмнөд хэсэгт орших бөгөөд  Хятад, Энэтхэг хоёр орноор хүрээлүүлж Хималайн өвөр бэлээр уртаашаа 800 км, өргөөшөө 200 км тэлсэн нийт 147,181 км2 талбайтай. Өнөөдрийн байлаар нийт хүн амын тоо 26 сая, улсын нийслэл нь Катманду хот юм. Тус улс 62 ястнаас бүрдсэн 32 янзын өөр хэлээр ярьдаг.

Нийт хүн амын 10-12 сая нь Монгол гаралтай хэмээн Балба улс үздэг.

Монголчууд бид өөрсдийгөө 3 саяуулаа гэж ярьдаг. Чухамдаа бол Монголоос хэдэн зуун жилийн өмнө харийн нутагт нүүдлэн очсон Монгол гаралтай хүмүүс дэлхийн өнцөг булан бүрт буюу Энэтхэгт 30 сая орчим, Балбад 10-12 сая, Афганистанд 6 сая, Пакистанд 2 сая, Иранд 2 сая, Мяньмарт олон зуун мянгаараа байна.

Өөрөөр хэлбэл бид 3-хан саяуулаа биш, дэлхийн өнцөг булан бүрт 50 гаруй саяуулаа болж таарах нь ээ. Гэхдээ энэ тоо зөвхөн Монгол гаралтай хүмүүс гэдгийг анхаараарай. Харин бид тэднийг хэзээ ч цэвэр Монгол цустай хүмүүс гэж хүлээн авахгүй байгаад л учир нь байгаа юм.  Угтаа бол Монгол, Балба эрт дээр үеэс хэлхээ холбоотой байж манай жинчид Балбын нийслэл Катманду хотод байдаг Буднат суврагт мөргөөд үүрийн таван жингээр тэмээгээ ачаад Түвд нутгаар дамжин Монголдоо ирдэг байсан гэж бичигджээ. Харамсалтай нь дайн дажны үеэр Балба дахь Монголчууд Балбаас гарч чадалгүй тэндээ суурьшсан гэдэг. Тийм дээ ч одоог хүртэл Балбын Монголчууд өөрсдийнхөө төрөлх зан заншил, соёл уламжлалаа хадгалсаар, нэгэн цагт биднийг эцэг өвгөдийн маань нутгаас ирж авна гэсэн хүлээлттэй амьдарсаар байна. Тэд өглөө бүр цайныхаа дээжийг Монгол нутгийн зүг өргөж дотроо залбиран суудаг гэнэ.  

Уншигч та хоёр жилийн өмнө Занабазарын нэрэмжит дүрслэх урлагийн музейд "Дэлхийн Монгол гарал үүсэлтэнгүүдийн төв"-ийн тэргүүн О.Нямдаваагийн гаргасан “Балбын Монголчуудтайгаа золгоё” нэртэй фото зургийн үзэсгэлэн өрнөж байсныг санаж байгаа биз ээ. Хэрвээ та тэр үзэсгэлэнгээр зочилсон бол Балбын  Монголчууд бидэнтэй хичнээн төстэй болохыг харсан биз.

Тиймээс Балбад болсон газар хөдлөлт зүгээр л Балба гэдэг улс орны тухай биш “бидний цус нэгт угсаатан тэнд байгалийн гамшигт өртжээ” гэдгийг санах нь зүйтэй. Өнөөдрийн байдлаар Балбад болсон газар хөдлөлтийн дараа нэг сая гаруй хүүхдэд яаралтай тусламж хэрэгтэй байна. Монголчууд аа, элэг нэгтнүүддээ тусалцгаая. Монголын төр засаг ч бас энэ асуудлыг анхааралдаа аваач хэмээн уриалж байна.