Өнөөдөр Монголын нэрт соён гэгээрүүлэгч, анхдугаар Богд, Өндөр гэгээн Занбазарын мэндэлсний 380 жилийн ойд зориулсан “Номын их хүрээг нээсэн нь Сарьдгийн хийдийн судалгаа” тусгай үзэсгэлэнгийн нээлтийн ёслол боллоо.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Э.Бат-Үүл нээлтийн ёслолын үеэр хэлсэн үгэндээ, “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийн хүрээнд энэ үзэсгэлэнг зохион байгуулж байгааг тэмдэглээд УИХ-ын дарга З.Энхболдыг тус арга хэмжээнд оролцож буйд талархал илэрхийлсэн юм.

Монголын төр, шашин, соёлын нэрт зүтгэлтэн Өндөр гэгээн Занабазар 1654 онд Хан Хэнтий нурууны салбар Хийдийн сарьдаг ууланд Номын их хүрээг байгуулж эхэлжээ. Бүтээн байгуулалтын ажил 30 гаруй жил үргэлжилж 1686 онд дууссан ч 1688 онд Халх, Ойрадын дайны хөлд үрэгдсэн хэмээн түүхэнд тэмдэглэгджээ. Номын их хүрээний туурийг ХХ зуунд архелогийн өвд бүртгэсэн бөгөөд хоёр жилийн өмнө анхны үндэсний экспедици малтлага хийж эхэлсэн байна. Сарьдагийн хийдэд хийсэн 2 жилийн малтлага судалгааны явцад язгуурын таван бурхад болон асар том хэмжээтэй бурхадын шавар баримал /5-6 м өндөр/, тал хэвэнд цутгасан бурхадын шавар дүр, уран нарийн хийцтэй барилгын чимэглэл, ялтсан хуяг, дуулга, илд, цахиур буу, цагаан шаазан цом, тахил шүншигийн холбогдолтой алт, мөнгө, эрдэнийн чулуун эдлэл гээд нийтдээ 1300 гаруй олдвор олжээ.

Эдгээр олдворуудаас дээжлэн дэлгэсэн 100 гаруй эд зүйлс бүхий “Номын их хүрээг нээсэн нь Сарьдгийн хийдийн судалгаа” тусгай үзэсгэлэнг УИХ-ын дарга З.Энхболд үзэж, сонирхсон байна. Тусгай үзэсгэлэнгийн нээлтийн ёслолд УИХ-ын гишүүн Я.Содбаатар, УИХ-ын гишүүн Ц.Оюунгэрэл, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Э.Бат-Үүл болон албаны бусад хүмүүс, эрдэмтэн судлаачид, бурхны шашны төлөөлөгчид оролцлоо.